Legnica - Akademia Rycerska i...

monumentalny gmach Akademii, jeden z najwspanialszych zabytków baroku austriackiego na terenie dzisiejszej Polski, wzniesiony został w latach 1726–1738 według planów architekta wiedeńskiego Josepha Emanuela Fischera von Erlacha i przetrwał II wojnę światową. 


foto: lca.pl

W 1709 roku na parceli u zbiegu dzisiejszych ulic o.o. Zbigniewa i Michała oraz B. Bilsego, 
wzniesiono pierwszy nowy budynek Akademii – ujeżdżalnię.
Na parterze powstała sala maneżowa obejmująca dwie kondygnacje, nad nią sala do nauki fechtunku i tańca. Projektantem ujeżdżalni był profesor Christian Gottlieb Hertel, nauczyciel matematyki w legnickiej Akademii.

   Systematycznie dewastowany gmach po 1945 r., gdy służył jako jedna z wielu kwater stacjonujących w Legnicy i okolicach oddziałów radzieckich. 
Dopiero w 1978 r. obiekt został przekazany stronie polskiej. 
Remont Akademii Rycerskiej oficjalnie zakończył się pod koniec marca 2016 roku.

   Wróćmy do historii. 
Prace budowlane pod kierunkiem legnickiego mistrza murarskiego Johanna Jacoba Scheerhofera rozpoczęto w lipcu 1728 roku.  
Do  1735 roku gotowe były skrzydła południowe i wschodnie, oraz krótkie skrzydło zachodnie, oddzielone od budynku ujeżdżalni tzw. Małym Dziedzińcem. 
Rozpoczęto prace przy budowie skrzydła północnego, w którym planowano umieścić nową, większą ujeżdżalnię.  
Gdy mury tej części gmachu sięgały nieco ponad poziom dziedzińca, zorganizowano  24 czerwca 1735 roku, 
w dniu św. Jana Chrzciciela patrona Fundacji Świętojańskiej, 
uroczystość położenia kamienia węgielnego. 
Z tej okazji wybity został medal pamiątkowy.

   Zajęcie Śląska przez Prusy w 1740 r. przerwało ostatnią fazę budowy gmachu Akademii.  Skrzydło północne ukończono dopiero w 1802 r., kiedy to powstała tam tzw. Nowa Ujeżdżalnia, działająca przez 20 lat. 
Stara Ujeżdżalnia służyła w owym czasie za magazyn.
11 listopada 1823 roku, dokładnie 115 lat po otwarciu Akademii Rycerskiej, uroczyście oddano do użytku nowy budynek szkolny. Znalazły w nim miejsce sale lekcyjne, biblioteka, zbiory przyrodnicze i  gabinet fizyki.

     W latach 1902-1903 przebudowano górną kondygnacją Starej Ujeżdżalni. Powstała szkolna aula, zwana Salą Królewską uroczyście poświęcona 16 stycznia 1904 roku. 





Sala w stylu neobarokowo-secesyjnym posiadała bogatą dekorację stiukową.



   

W latach 1945 - 1978 gmach Akademii Rycerskiej był zajęty i użytkowany przez Północną Grupę Wojsk Armii Radzieckiej. 

     W 1978 roku budynek przekazany został polskiej administracji. 
Od tego momentu prowadzone są  prace zabezpieczające, konserwatorskie i adaptacyjne. 

  

Obecnie w Akademii Rycerskiej mają siedzibę: 

Legnickie Centrum Kultury, 



Zespół Szkół Muzycznych, 

   Przy fortepianie, maestro Robert Matwiejów

Urząd Stanu Cywilnego 

      
zawsze do usług: Michał Świderski,    oraz Paweł Mendychowski

oraz Muzeum Miedzi. 



Od 1901 roku ze środków Fundacji Świętojańskiej wypłacana była coroczna subwencja dotująca działalność szkoły. 
Fundusze państwowe przeznaczone były głównie na utrzymanie gimnazjum zaś internat pozostawał w gestii Fundacji, która ponosiła także koszt utrzymania  całego budynku.  
W 1903 r. szkole nadano oficjalnie nazwę 
Gymnasium Johanneum, 
będącą w powszechnym użyciu już od początku XIX wieku. 

Fundacja Świętojańska służyła Akademii Rycerskiej do 1944 roku, 
kiedy to zakończyły swoją działalność

zarówno szkoła jak i internat.  


Legnica to specyficzne miasto, 
w 1945 r., znalazła się na mocy postanowień konferencji poczdamskiej w granicach Polski. 
W maju tegoż roku miasto doznało wielu zniszczeń, których skutki aktualnie odbijają się na krajobrazie miejskim. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec. Dzięki dobrze zachowanym poniemieckim obiektom wojskowym w mieście ulokowano garnizony: 

Wojska Polskiego (1945-2007), 

oraz zajmujące znaczny obszar miasta 
dowództwo i koszary 
Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej (1945-1993).

Jedno miasto, 
dwa światy... 
to
"Mała Moskwa"
Dawny Dom Lenina - obecnie Seminarium Duchowne
Dawny Dom Lenina

Wojska radzieckie do swojej wyłącznej dyspozycji zajęły ok. 1200 różnego rodzaju obiektów zlokalizowanych na terenie miasta. 



Stanowiło to ponad 30 proc. przedwojennej zabudowy.

Dawne koszary - obecnie Wyższa Szkoła Zawodowa 
Najokazalsze obiekty użyteczności publicznej, szkoły, szpitale, sądy, urzędy i obiekty sportowe znalazły się we władaniu Rosjan. 

Dawne koszary
Tereny przez nie zajęte, zwane kompleksami, były miejscami wydzielonymi, 
niedostępnymi dla polskiej ludności. 

Wejścia do nich strzegli uzbrojeni wartownicy. 
Dawny szpital
Największy kompleks, liczący 39 ha, zwany Kwadratem, obejmował teren najbogatszej 
i najpiękniejszej  dzielnicy Legnicy (Tarninowa). 
Był otoczony dwumetrowym murem.

   

Generałowie zamieszkali w kilkudziesięciu willach i rezydencjach, wybudowanych na początku XX wieku przez legnickich fabrykantów, lekarzy, adwokatów.

      

Kwadrat był samowystarczalny.


Dawny klasztor
     






W tych dwóch światach, którymi rządził totalitaryzm, rodziły się jednak autentyczne przyjaźnie, a nawet pełne namiętności uczucia. 
 

O jednym z nich, o zakazanej miłości tutejszych 
Romea i Julii wielu legniczan wciąż nie może zapomnieć.


Największa miłość w mieście.

Legnica, lata 60. Największy garnizon Armii Radzieckiej w Europie Wschodniej. 

Rosyjski pilot przybywa tu ze swoją piękną i utalentowaną żoną, Wierą. 
Zachwycona Ewą Demarczyk Rosjanka bierze udział w jednym z "konkursów przyjaźni". Wykonuje "Grande Valse Brillante", utwór do słów Juliana Tuwima.  
Wyśpiewuje pierwsze miejsce, zaś nagrodę wręcza jej polski porucznik. 

Zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia, lecz ich miłość jest niemożliwa.
Choć udaje im się potajemnie spotykać, sowiecki aparat w końcu obnaża sekretny romans i niszczy go swoimi sposobami. 
Zrozpaczona Wiera wiesza się na apaszce, osierocając córkę. 
Jej ciało zostaje odnalezione na drzewie w legnickim Lasku Złotoryjskim.

Do niedawna ta opowieść brzmiała jak jedna z tysiąca miejskich legend. Zbyt romantyczna i zbyt książkowa, by można w nią wierzyć. 
Tymczasem - jak się okazało - film Waldemara Krzystka oparto na kanwie prawdziwych wydarzeń.

Po sukcesie obsypanej nagrodami "Małej Moskwy" znaleźli się synowie (nie, jak w filmie, córka) pięknej Rosjanki. 
Wiera w rzeczywistości nazywała się Lidia Nowikowa. Czy popełniła samobójstwo, czy też ktoś jej pomógł - jest niewiadomą. 
W Legnicy, na cmentarzu komunalnym, pozostał jednak jej grób, do dziś odwiedzany przez rodzinę i mieszkańców, 
którzy nazywają Lidię "niewolnicą miłości".


Na szczęście... 
"Mała Moskwa" przeszła już do historii.


Gorące podziękowania dla Joli i Basi. 
Dzięki Wam udało mi się opowiedzieć pokrótce historię, 
która mam nadzieję nigdy już się nie powtórzy.









Województwo - dolnośląskie
Powiat - miasto na prawach powiatu



źródło: wikipedia, portal.legnica.eu, encyklopedia, muzeum-miedzi.art.pl



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Krytykę przyjmę z pokorą, wulgaryzmy będę usuwał bez wyjątków.
Zbyszek.